Kristalleşme Deneyi - Süper Bilim ile Evde Deneyler

Tuzdan şekere, minerallerden buz kristallerine kadar etrafımızda pek çok kristal bulunur. Belki de daha önce bu maddelerin birer kristal olduğunu düşünmemiş olabiliriz. Kristalleşme tam olarak nedir diye soracak olursanız, en kısa haliyle sıvı ya da gaz halindeki maddelerin katı bir yapı oluşturması diyebiliriz. Bu sürecin sonucunda ortaya çıkan yapıların düzenli ve geometrik olması, kristalleri oldukça ilgi çekici yapıyor.

Bu deneyimizde, sizlerle kristalleşmeyi anlamanızı ve gözlemlemenizi sağlayacak eğlenceli bir deney yapacağız. Hazırsanız, haydi kendi kristalimizi oluşturalım!

Deney Malzemeleri:

1- Sodyum Asetat (K8127)
2- Tüp Standı
3- Ölçü Kabı
4- Deney Kaşığı
5- Su
6- Çay bardağı tabağı

Deneyin Yapılışı

Deney Notu: Bu deneyde eğer evimizde mikrodalga fırın var ise onu kullanacağız. Yok ise kaynar su kullanarak yapacağız. Her iki durum için de bir yetişkinden mutlaka yardım isteyelim.

1. Adım: Sodyum Asetat içeren tüpten bir deney kaşığı kadar alarak çay tabağına koyalım. Çay tabağındaki bu maddeyi deney sonrasında tekrar kullanacağımız için güvenli bir yere kaldıralım.

2. Adım: Deney tüpünü su ile taşırmadan, üzerinde 1 parmak boşluk kalacak şekilde içme suyu ile dolduralım.

3. Adım: Mikrodalga fırın var ise; deney tüpünün kapağını tüpün üzerine yerleştirelim, ancak tam sıkı kapatmayalım. Tüpü standına koyarak mikrodalga fırının içinde 2. seviyede 1 dakika ısınmasını sağlayalım. 1. dakikanın sonunda kapağını kapatıp çalkalayarak kontrol edelim. Tam çözünme olana kadar ısıtıp çalkalamaya devam edelim.

4. Adım: Mikrodalga fırın yok ise; deney tüpünün kapağını tüpün üzerine yerleştirelim, ancak tam sıkı kapatmayalım. Boş su bardağı içerisine yerleştirelim. Bardağın içine kaynar suyu yetişkin yetişkin kontrolünde bardaktan taşmayacak şekilde ekleyelim.

5. Adım: İçerisindeki çözelti şeffaf olana kadar 1-2 defa bu şekilde tüpümüzü kaynamış suya daldıralım ve arada çıkarıp kapağını kapatıp çalkalayalım. (Her işki durumda da şişe içinde çözünmemiş madde kalmaması gerekir. Çözünmemiş madde var ise ısıtma işlemini tekrar yapalım.)

6. Adım: Şeffaf hale getirdiğimiz tüpümüzün içindeki çözeltiyi oda sıcaklığında tüp standı üzerinde, kapağı sıkıştırmadan üzerinde duracak şekilde soğumaya bırakalım. (Oda sıcaklığındaki çözeltimizin de şeffaf olması gerekiyor. Eğer bulanık ise ısıtma işlemini tekrar yapmalıyız.)

7. Adım: Oda sıcaklığına gelmiş şeffaf tüpün kapağını açalım. İçerisine çay tabağında ayırdığımız Sodyum Asetat tuzundan 1 minik parçayı deney kaşığı ile tüpün içine ekleyelim ve dikkatlice tüpün içinde oluşan kristalleri izleyelim.

NELER OLUYOR?

Sodyum asetat tuzu, suda yüksek yoğunlukta ısıtılarak çözündükten sonra şeffaf hale gelir. Ancak bu şeffaf sıvı, bir anda katı hale gelmeye çok yatkındır. Bir parça sodyum asetat tuzu ektiğimizde, zincir reaksiyon şeklinde çözünmüş haldeki sodyum asetat tuzları katı hale geçmeye başlar. Bu reaksiyon yavaş gerçekleştiği için sanki büyüyormuş gibi görünür. 

İşte Bu Çok Süper!

Sodyum asetat, sıcak buz olarak da bilinen bir tuzdur ama gıda olarak kullanılmayan tuzlardandır. Nem tutucu özelliği sayesinde gıdalarda daha uzun raf ömrü sağlamak için katkı maddesi olarak kullanılır. 

Kristalleşme, atomların veya moleküllerin kristal olarak bilinen bir yapı halinde bir araya geldiği katı formların oluşmasıdır. Kristallerin oluşmasının bazı yolları, bir çözeltiden çökelmek, donmak veya daha nadiren doğrudan bir gazdan katı hale gelmek şeklinde oluşabilir. 

Doğadaki kristalleşme örneklerini sayacak olursak mineral taşların ve değerli taşların jeolojik olarak oluşumu, mağara benzeri yerlerde oluşan sarkıtlar, kar tanelerinin oluşumu ve balın kristalleşmesi örnek olarak gösterilebilir. 


Kristalleşme deneyi ilginizi çektiyse çok daha fazla deneyi bir arada bulabileceğiniz Süper Bilim Kimya Deney Seti'ni sevebilirsiniz!

Süper Bilim Kimya Deney Seti

Çocuklara bilimi sevdirmek hiç bu kadar eğlenceli olmamıştı! Süper Bilim Kimya Deney Seti, Avrupa Birliği EN71 Oyuncak Güvenliği standartlarına uygun olarak üretilmiş, hem güvenli hem de öğretici bir deneyim sunuyor. Bu set, renkli ve yaratıcı deneylerle çocukların merakını uyandırıyor ve bilime olan ilgilerini artırıyor.

Detaylı kitapçığıyla her deney adım adım açıklanıyor, doğa ile olan ilişkileri anlatılıyor. QR kodları sayesinde videolu anlatımlara ulaşıp deneyleri kolayca yapabilirsiniz. Çocuklar, bu setle hem kimyanın temellerini öğreniyor hem de yaratıcılık ve analitik düşünme becerilerini geliştiriyor.

Süper Bilim Kimya Deney Seti, çocuklarınızın bilimle tanışması ve eğlenirken öğrenmesi için harika bir seçenek! Daha fazla deney fikri ve bilgilendirici içerik için blog sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.